Unagi

‘Gizakiekin obsesionatuta nago; haiekiko dudan grinak ia irensten nau’ (Shohei Imamura).

Ez da nazioarteko eszenan agertzen ari den zuzendari humanistarenaren aipu hutsala, eta lerro hauek aprobetxatzen ditugu Akira Kurosawa, Japoniako zinemaren enperadoreari, omenaldi sentikorra egiteko. Ikuspegi independenteagoak generoari amore eman diola dirudienean, giza existentzia jorratzen duen zinemari egindako omenaldia beti da ongi etorria, batez ere kasu honetan, non Imamurak bere lan osoa gure garaiko giza egoerarekin sakonki konprometitutako testu baten funtsean oinarritu duen. Argi izan gaitezen: zinemagileek La venganza es mía  (1979), Eijanaika (1981), La balada de Narayama (1983), Zegen / El señor de los burdeles(1987) eta Black Rain / Euri belza (1989) filmen zinemagileak -Zineklub honetako zaleek ikusitako filmek- berriro ere kontatu digute egoera txarrean dagoen gizaki baten istorioa: emaztea hiltzeagatik espetxeratua, zortzi urtez espetxean egon ondoren baldintzapeko askatasunean askatu zuten gizona. Ba al dago abiapuntu epikoagorik mendeetan zehar ezagutu dugun bizitzaren zentzuaz hitz egiteko?

1983ko Canneseko Zinemaldian Urrezko Palma eman zioten Narayamako Baladagatik -gizarte antropologiaren maisulan hori- Shohei Imamurak prestigio bera jaso zuen 1997an bere azkenaurreko filmagatik, Aingira. Gogoratzen dut Imamura Donostiako Zinemaldian duela zazpi edo zortzi urte, Kuroi Ame (Euri Beltza) izeneko konpromiso gizatiarra aurkeztu zuenean, eta burges arduragabe batek zinema garaikideko hitzen azken jaunari bostekoa eman zion. Beti madarikatzen dut ikasgai hori gizon batek, esperientzia pazientziarekin, uda mingarri batean bizitzaren zentzua elkartasunean zetzala irakatsi zidan -itxaropenaren formarik ederrena-. Euri Beltz hartatik, guztiok batera bere gizatasuna berreskuratzen saiatzen den gizon baten istorioa kontatu digula, da gure astintzen gaituzten konbikzio garaietan gehien eskertu dudana. Eta zintzotasun istorio batek -edo egiaren- ez bagaitu hunkitzen, zerk hunkituko gaitu?

Txus Retuerto