Innisfree

Bederazi gonbidatua: José Luis Guerín, director

«I will arise and go now, and go to Innisfree»
 (W.B. Yeats)

Zilegi  da ohartaraztea Innisfree ez dela publiko guztiarentzako filma. Azaldu nahi dut: ez dago egina «gizon lasaia» ikusi ez dutenentzat («The Quiet  Man»), John Ford); lehenik eta behin, ez dutelako modu berean dastatuko;  eta, bigarrenik, une honetan maite duzulako, ez dutelako oraindik Forden filma ikusi (eta aukera gehiegi egon dira; zinema-erakustaldia, telebista-emanaldiak, bideoa, eta, beraz, ezin da aitzakiarik erabili, ezin da inoiz zinema-zalerik ikusi). Fordeko Innisfree ikusteko harrak inoiz ziztatu ez bazaitu, ez dut uste orain etorriko zaretenik Gueringoa ikustera. Arestian esandakoak berdin balio die filma ikusi arren ezer esan ez dietenei, gustatu ere ez baitzaie egin. Hauek guztiak, mesedez, ez etorri Innisfree ikustera.

Izan ere, Innisfree ikustera etortzea giharretako, akzioko, dortoka ninjako eta gainerako panpina bizidunetako edozein film ikustera joatea baino zerbait gehiago da. Innifree ikustera etortzeak, ia-ia, ekintza errituala suposatzen du: John Ford gure apaiz zinematografiko gorenarekin bat egitea, eta, José Luis Guerín ikasle abantailatu horren eskutik, gure jatorriarekin, gure sustraiekin, gure barru-barruko irudimenaren funtsarekin berriro topo egitea: zinemarik garbiena, gure bizipenak/kultura indioen, piraten, lapurren, gaur-pottokien, gaur-pottokien,

José Luis Guerín arduratu da gure ametsa egia bihurtzeaz. Gu guztion bila joan da Irlandara eta Innisfree ekarri digu Fordetik 37 urte geroago. John Wayne eta Maureen O 'Hara falta dira, baina han daude geltokia, taberna, muino berdeak, milaka urteko harriak. Bada beste zerbait Innisfree berrikusi honetan: Cunga St. Feichin/Innisfree, zeinaren bizitza jada ez baita berdina Gizon lasaiaren troupea handik igaro zenetik (bere bizitzako unerik zoragarriena Maureen O 'Hararekin dantzatu izana da!). Presentzia ikusezin horretaz ere hitz egiten digu Guerínen filmak (Innisfreeko haurrek, filma ikusi gabe, buruz dakite), herri oso baten iruditeria kolektiboan zinema ezartzeaz. Jatorri zorrotza Irlandan zehar egindako bidaia batean izan zuen, herri txiki bateko pubean pinta batzuk edaten gelditu nintzenean, non jende multzo maitagarri bat edaten, kantatzen eta John Fordi buruz hitz egiten ari zen. 

Aldi berean, erabakigarria izan zen egoera garbian aktore bikain gisa agertzen ziren pertsona horien giza kalibrearen araberako sedukzioa. Bada, ordea, Innisfreeren berezitasun saihestezin gisa agertzen den zerbait, tokiko tradizioetan barneratutako eta gehitutako ondare gehigarria da. Gertutasuna dela eta, kolektibitate horretako faktore askotan indar handiagoz taupadaka dabilen ekitaldia: Hollywoodeko talde baten egonaldia, duela hogeita hamazazpi urte iritsi zena bertara (José Luis  Guerín).

«John Fordek bere etxeko hondakinak berraurkitu zituen, eta nolabait berreskuratu nahi izan zuen» (José Luis Guerín) film bat egin zuen; era berean, guk diogun bezala, José Luis Guerínek Innisfree etxe zinematografiko horren hondakinak berraurkitu ditu, eta pelikula honen bidez berreskuratu nahi izan du. Baina oraindik ere iruditzen zaigu Innisfree guerinianoan bigarren helburu bat dagoela: pertsonalki berriz elkartzea, ez bakarrik zinemaren esentzia horrekin (guk berarekin partekatzen duguna), lehen aipatu dugun imajinario gisa, baizik eta era berean, zuzendari gisa, zinematografoaren forma garbienarekin topo egitea; John Forden planoa, errepikatzea, enkoadraketa jakin baten zergatiaren atzetik joatea, Ford Manek kanpoan zer uzten zuen irudikatzea, The Quiet eszenaratzea.