top of page

Fas: 1. Bol. 50eko hamarkada. Lehen urratsak

Zaila eta konplexua FAS zineklubaren historia txikian (70 urte) murgiltzea. Hala ere, merezi du esanak, iruzkinak eta paperak ordenatzea, denborararen poderiozdesagertu baino lehen. Jende askok eutsi dio "FASespiritua"-ri urte hauetan guztietan eta, horrela, nolabaiteko omenaldia egin nahi diegu.


Apur batzuk bazterrean ahaztuta geratuko dira agian, baina hamarkadaz hamarkada 70 urteotan gertatutakoak aletzen saiatuko gara.


Lehenik eta behin, FAS izenaren jatorriari buruzko ohar pare bat:


Fas = bidezkoa, zuzena (‘fas edo nefas terminoengatik’)

Latinezko fas atque nefas: bidezkoa eta zilegi ez dena.

"Fas edo nefas" (erromatarra)


Oro har, jende guztiak ulertzen du "negargarria" adjektiboaren esanahia."Egun" bati aplikatuta, edo Diccionario de la Lengua Española delakoak "beste edozein denbora-tarteri" lotuta zehazten duen moduan, aldi tristeari, adur txarreko tarteari, oroitzapen txarragoko sasoiari edo balantze negatiboko garaiari dagokio. Antzinako erromatarrek urteko egunei buruz egiten zuten zatiketak adjektibo hau eta bere kontrakoa utzi zizkigun, erromatarrengandik horrelako adjektibo xehetasun ñimiñoena ere iritzi zaigularik.


Errepublikaren hasieratik, egutegiko egunak "fastos" (fastus) eta "no fastos" (ne fastus) izenekoetan markatzen ziren. Egun itsusiak baino ez ziren egokiak giza jarduerarako, batez ere prozedura publikoekin lotutakoa (juridiko-politikoak). Tradizioak, Jainkoaren legeak eta augurioen arabera,"fastos" eta "no fastos" egunak izendatzen zituzten.


Duela gutxira arte (ez baita apenas erabiltzen gaur) “por fas o por nefas" esamoldea ("nolanahi ere" esanahiarekin) jatorrizko latinezko "fas atque nefas" ("zilegia eta zilegi ez dena") esaeraren imitazio arrunta zen.


"Entre dichos", Angel Luis Gallego Real.


"Por fas o por nefas" esamoldeak esan nahi du gauza bat zuzen edo bidegabeki egitea, edozein trantzetan egitea, edo gauza bategatik edo besteagatik. Bere garaian Numa Pompiliok egin zuen urteko egunen banaketa erromatarretik dator esamoldea, "fastos" eta "no fastos" egunak bereizten zirelarik. file://C:/Users/J.C/Downloads/pag34.pdf


Testuinguruan jartzea komeni da; nahiz eta "zinekluba" Frantzian jaio (1920, Louis Delluc) eta geroago Espainiara iritsi (1928, Ernesto Gimenez Caballero eta Luis Buñuel), tamalez Espainiako Gerra ere iritsi zen (1936-1939), Estatuan zeuden hainbat eta hainbat zinekluben itxiera ekarriz. Cannesko Zinem Jaialdiaren 2. ekitaldian,1947an (oroimenezko flasha: 1939-1945 bitarteko II. Mundu Gerra), Zinekluben Nazioarteko Federazioa sortu zen, eta horrek zineklub kontzeptuari bultzada berri bat eman zion, ehunka zinekluben jaiotza eraginez munduan zehar.


Horregatik, Zineklubak: zazpigarren artearekiko maitasuna (Manuel Mir, "Gironako aldizkaria", 2018) leloarekin bat egiten dugu.


Eta zer gertatzen ari zen Espainian garai hartan? Erantzun zaila. Erregimen frankistak, gerraren kalteak konpontzeko helburuarekin, Mussolinin eta Hitlerren), moduko autarkia, autosufizientzia eta Estatuaren esku-hartzea ezarri nahi zituen. Horrekin, atzerakada ekonomiko handiagoa iritsi zen: nekazaritza-produkzioaren eta industria-garapenaren hondoratzea. Lurrezko kaleak, gosetea, emakume zaharrak doluz eskean, haur babesgabeak hondakinen artean. Pobrezia, eskasia eta analfabetismoa. II. Mundu Gerraren amaierak (1945) herrialde isolatu bat utzi zuen, eta Francok "irudia" Eliza katolikoaren babesarekin zuzendu nahi zuen; hala ere, ez zuen Nazio Batuen Erakundean (NBEn) sartzea lortu (1955ean onartuko zuten). 1952an errazionamendua amaitu zen eta prezioen liberalizazio txiki bat gertatu zen, nahiz eta goseak luze iraun. Handik gutxira, hedapen ekonomiko txiki bat eman zen, eta Sobiet Batasuna eta AEBren arteko Gerra hotzak eta nazioarteko politikan AEBren aldaketak arnas apur bat eman zioten Espainiari. Base militarrak, Marshall Plana..., eta guztihorrek industria garapena areagotu zuen. Hala ere, azpigarapena luzatu egin zen eta migrazio-mugimendu handiak bi maila (edo agian maila gehiagoko) Espainia ekarri zuten.


Portugalek bere "Estado Novo" bizi zuen, 1933tik zetorrena (1926ko estatu-kolpearen ondoren, 1974ra arte iraun zuena); Hitler, Mussolini edo Francoren ereduei jarraikiAntonio de Oliveira Salazar diktadoreak ezarritako erregimen autoritario, kontserbadore, kolonialista eta nazionalista. Marshall Planari uko egin zion Portugalek (nazionalismoagatik), baina koloniengatik NATOren babesa eskatu zuen eta Alderdi Komunista desegin zuen. Ez zen isolatuta egon, Brasilen, Estatu Batuen edo Erresuma Batuaren laguntza izan baitzuen Portugalek. Hamarkada honen erdialdera mugimendu independentistak sortu ziren kolonietan, Goa-n (Indian) izandakoak asaldagarriçak benetan.


Frantzia berreraikitzen ari zen, gertakari bitxiak ematen ziren bitartean: 1950ean, Robert Schuman Kanpo-arazoetako ministroak CECA (Ikatzaren eta Altzairuaren Europako Erkidegoa) sortzea proposatu zuen. Bitartean, Parisek "goi mailako joskintza eta prêt à porter" garatzen zuen, hamarkada miragarri baten ostean modaren munduko hiriburu bezala goratzen zuena: Dior, Balenciaga edo Chanel... Indochinan (Laos, Kanbodia eta Vietnam), 1954an, porrot frantziarra gertatu zen Vietnamgo Dien Bien Phun. Une erabakigarria Aljerian baita. 1954an Aljeriako independentzia gerra hasi zen (1962an amaitu zena). Suez eta Sinaiko penintsulan beste gatazka beliko bat (1956); garaipen militarra izan arren (Israel, Erresuma Batua eta Frantzia), porrot politikoa izan zen, AEB eta Sobiet Batasunaren presioak tarteko; zonaldean zituzten armadak erretiratu behar izan zituzten. 1958ko Aljerreko Estatu-kolpearen ondorioz, Frantzian gerra zibila pizteko zorian. 4. Errepublikaren amaiera iritsi zen, Charles De Gaulle gobernura iristea eta egungo 5. Errepublikaren sorrera. Emmaus: gatazka bat atzean utzi (1945) eta beste batzuetan sartu zen 50eko hamarkadan; Abbé Pierre (Henri Grouès) Mugimendu Errepublikano Popularreko (MRP) diputatuak, seme-alabak adiskidetzeko asmoz (gurasoek II. Mundu Gerran elkarren aurka borrokatu zuten), Emaus bataiatzen duen Neuilly-Plaisanceko etxe batean dago, eta topaleku bat sortzen du (Emaus: Palestinako herriari erreferentzia eginez, non desesperatu batzuek itxaropena berreskuratu zuten), bertan apaiz, langile, militante gazte eta helduak, scout delakoak edota MRP taldeak bilerak egingo dituztela.


Italian, 1946ko erreferendumaren ondoren, diktadura faxistarekin inplikatutako monarkiaren amaiera eta Italiako Errepublikaren sorrera emango da: Konstituzio berri bat eta inperio kolonialaren galera aldi berean. Italia "Dolce Vita"-n murgilduko da,mirari ekonomikoaren eskutik. Atzerriko kultura eta batez ere AEBko eragina besoak zabalik jasoko ditu Italiak. Italiar herria dibertitzen hasi zen telebista, Hollywoodeko zinema eta musika amerikarraren etorrerarekin. Lan neketsu eta harmoniatsuarekin, orekari eutsi zitzaion (eskaintza eta eskariaren arteko ekilibrioa mantenduz), eta merkatu beltzaren zati handi bat ezabatu egin zen (gizarte-klaseen arteko desberdintasunak sortzen zituena). Gainera, oinarrizko elikagaiak merketuko dira etalantegiak eta enplegua hazi. Italiak Fiat edo Vespa bezalako autoak esportatzen hasi zen, baita arropa eta produktu kimikoak ere. Industri produkzioa hirukoiztu egin zen eta esportazioak nabarmen hazi ziren; jaiotza-tasa ere hazi egin zen urte horietan. "Dolce Vita" honek ere Armani, Max Mara eta Pucci bezalako pertsonaia handiak sorrarazi zituen, eta Italiako zinema (Fellini edo Visconti) munduko gailurrera iritsi zen AEBkoarekin batera. 1955ean Nazio Batuen Erakundean sartu zen Italia eta gaurko Europar Batasuna sortu.


Iparralderago, Alemania berreraikitzen da 12 urteko diktadura nazional sozialistaren ondorioz; 4 eskualde autonomo (Hego-mendebaldea, Frantzia; Ipar-mendebaldea, Erresuma Batua; Hegoaldea, Estatu Batuak; Ekialdea, Sobietar Batasuna). 1949an Alemania bitan banatuko da; RDA Demokratikoa ekialdean eta RFAFederala mendebaldean. RFA gazteak lotura handiak izan zituen mendebaldearekin; 1951n CECA (Europako Ikatza eta Altzairu Elkartea); 1955ean NATO; 1957an "Erromako Ituna".Marshall Planak eta moneta-erreformak ekonomiaren eta gizartearen egonkortasuna eragingo dute, "mirari ekonomikoa" ere deitutakoa. Gainera, Holokaustoa errekonozituko da (RFAren eta Israelen arteko sinadura). RFAk ez zuen inoiz aitortu RDA, estatu sozialisten aliatua bilakatuko dena, Gerra Hotza agerian utziz. Berlin, ekialdean kokatuta, bitan zatitu zen. RDA ere hazi egin zen ekonomikoki, baina ez RFAren erritmoan. Eta 1990ean desegin arte Sobiet Batasunaren ildotik jarraituko zuen.


Mundu Gerraren ondoren porrot egin zuen Erresuma Batuak, eta trenbideak, ikatz-meatzeak, garraioak, portuak eta elektrizitate-ekoizpena nazionalizatu zituen. Alderdi Laboristak 1950eko hauteskundeak irabazi zituen, aseguru nazionala aldarrikatu zuen, "ongizate sozialeko estatua" sortu zuen eta Osasun Zerbitzu Nazionala ezarri zuen herritar guztientzat. Marshall Plana iritsi zen, lasaitu ederra Erresuma Batuarentzat ere. Era berean, bere kolonietatik erretiratzen joan zen (kontrolerakobotere ekonomiko eta militarrik gabe), Britainiar Inperioaren amaiera iritsita, baina adiskidetasunari eutsiz. 1951n Kontserbadoreek irabazi zuten (1952an Elisabeth II.a erreginaren izendapenean Winston Churchillizan zen). Hazkunde ekonomikoak inflazioa eta grebak sortu zituen. 1957an Europar Batasunarekin bat egiteari uko egin zion Erresuma Batuaketa bestalde 1949ra arte ez zuen Irlandako Estatua (Errepublika) aitortu. 1916ko Pazko asteleheneko altxamenduaren ondoren independente deklaratu zen, 1921ean Ituna sinatu zen, baina gatazkak aurrera jarraitu zuen… 1954an, Egipton eta Sudanen (kolonia) gatazkak, eta urtebete geroago, Frantzia, AEB eta Sobiet Batasunarekin batera, Austriaren okupazioaren amaiera sinatu zuen. 1957an Ghana, Singapur eta Malaysia Erresuma Batutik independizatu zirem. 1960an, Nigeria eta Somalia (Italiarekin partekatua). Bestalde, nabarmentzekoak 50eko hamarkadako musika britainiarra, gerraren amaiera eta munduaren ikuspegi berria. 


AEBtikrock &rolla dator eta folka, bluesa, jazza eta countrya nahasten dira baita.


Ameriketako Estatu Batuak, AEBtik “aro berri baten hasiera" aldarrikatzen dute, baina Gerra Hotza etorriko da aldi berean. Arma nuklearren mehatxua hor dago eta horren adierazle Varsoviako Itunak NATOri egingo dio aurre; Koreako Gerra (1950-1953); Vietnamgoa (1955-1975) H. Truman eta Eisenhower AEBko presidenteen garaian. 


Macarthismoa eta antikomunismoa hamarkada honetako protagonista izango dira AEBn, Stalinen heriotza 1953an izan zelarik.Eta musikara bueltatuz, ezin dugu Elvis Presley rock izarra ahaztu.


Abiatu gara! Abentura zinemazaleari ekin genion, eta hamarkada honetan (1953-1959) 229 saio proiektatu genituen. Rankingaren arabera, lehenik eta behin, emakumezko zuzendari bakarra, Margarita Alexandre, aipatuko dugu, eta ondoren izen batzuk: René Clair (6); Alfred Hitchcock (5); Elia Kazan (5); J.L. Mankiewicz (5); Léonide Moguy (5); Carol Reed (5); Alessandro Blasetti (4); Emilio Fernández (4); Vittorio De Sica (4); Juan Antonio Bardem (3); Julien Duvivier (3); Luis García Berlanga (3); eta Alexandre Mackendrick (3). Ekoizpenei dagokienez (betiere banaketaren arabera), AEB (67) dago lehen postuan, eta ondoren Italia (44), Frantzia (42), Erresuma Batua (30), Espainia (17) eta Alemania (14) nabarmentzen dira.

Zine-forumaren lehen saioa (zineklubaren jatorria, gaur egungoFAS zinekluba) 1953ko urtarrilaren 23an izan zen. Funtsezko aurrekariak ere izan ziren, zineklubaren enbrioia nolabait.


Aurretiazko mugarriak:

- 1951/12/09: San Bizente Aretoaren inaugurazioa (Casimiro Morcillo gotzaina eta Luis Morales OliverLiburutegi Nazionaleko zuzendaria), areto komertzial gisa eta bestelako kultura-jardueratarako.

- 1952/10: “Ostiral kulturalak” sortu ziren, ez bakarrik aisialdirako, kultura zabalkunderako eta ikusleen formakuntzarako ere bai.Dokumentalen proiekzioak hitzaldiekin labgunduta. Patioko butaka 3 pezeta, 2 pezeta anfiteatrokoa (emanaldien gastuak ordaintzeko).

- 1952/10/31: Zine Forumaren lehen atariko lehen saioa. "Zinema eta haurrak", gaiari buruzko film batekin.

- 1952/11/07: Zine forumaren atariko bigarren saioa. "Zinema eta nerabeak".

- 1952/11/14: Zine forumaren atariko hirugarren saioa. "Zinema eta gazteak".

- 1952/11/21: Zine forumaren atariko laugarren saioa. "Zinema eta helduak".


1953/01 -1955/02 (2.1)


Jesus Bilbao Garbizu (zinema kritikaria), Julian Icaza (apaiza), Ramon Gaviña (jesuita), Pilar Acha, Vicenta Basterrechea (San Bizente aretoko kudeatzailea).


- 1. ikasturtea: 1953.01/1953.05. Zineklubaren hasieran maiztasuna hilerokoa da. 5 saio.

- 2. ikasturtea: 1953.11/1954.06. Saioen maiztasuna handitzen da, asterokoa izatera iritsi ez arren. 9 saio.

- 3. ikasturte: 1954.10/1955.02. Asterokoa. 8 saio eta elkarteen erregistroari bide ematen diona.


- 1953/01/23: Zineklubaren lehen saioa. Ostiral kulturalak (Proiekzioa: "4 en un Jeep" (Leopold Lindtber - Elizabeth Montagu, 1951). Solasaldia: Jesús Bilbao Garbizu La Gaceta del Norte-ko zinema kritikaria.


Jesús Bilbao Garbizu (Bilbo, 1916) (La Gaceta del Norte-ko kritikak JBG akronimoarekin sinatzen zituen) Kazetaria eta idazlea. Frantseseko irakaslea. Zinematografia aditu handia eta zineklubaren sorkuntzaren bultzatzaileetako bat. 50-70 urte bitartean zinema kritika egin zuen La Gaceta del Norte-n.Henri Agelen "El Cine, su técnica, su historia" (1957) lanaren aurkezpen, egokitzapena eta oharrak. Zineklubaren lehen kudeatzailea, presidentea esan daiteke.


- 1953/02/20: 2. saioa. "The Third Man/El tercer hombre" (Carol Reed, 1949). Solasaldia: Antonio Garmendia de Otaola-Urrutxi apaiza.


Antonio Garmendia de Otaola-Urrutxiap. (Beasain, 1904 – x?. 1971) Jesuita, pedagogoa eta idazlea. Filosofia eta Letretan doktoregoa Granada Uninbertsitatean. Teologian lizentziatua (Marneffe Fakultatea, Belgika), Pedagogia eta Psikologia Aplikatuan lizentziatua (Lovainako Unibertsitatea). Besteak beste, "Educación cinematográfica" (1959) eta "Estética y Ética del cine" (1959) lanak eman zituen argitara.


- 1953/03/20: 3. saioa. "La perla" (Emilio Fernandez, 1947). Solasaldia: Fermin Garcia Ezpeleta (El Correo Español-El Pueblo Vasco-ko kritikaria).


Fermín Garcia Ezpeleta (Iruña, 1989 – Bilbo, 1975) Irakaslea eta kazetaria. Irakasle ikasketak 1918an amaitu zituen, eta 1934an Lehen Hezkuntzako ikuskatzaile jardun zuen. El Correo Español–El Pueblo Vasco-ko erredaktorea eta beste hedabide batzutan kolaboratzailea. ‘Geografía Navarra’ (1930) eta ‘Historia de Navarra’ (1934) argitaratu zituen.


- 1953/05/08: 5. saioa. "Domani è troppo tardi" (Leonide Moguy, 1949). Solasaldia: Ángel Morta apaiza.


Angel Morta Figuls apaiza (Ametlla de Merola, Bartzelona, 1914 – Madril, 1972). Teologian doktoregoa (Erromako Unibertsitate Publikoan). Bilboko elizbarrutian Morcillo gotzainarekin kolaboratu zuen. Gubalianako gotzaina Tunisian eta Madril-Alcalako apezpiku laguntzailea.


- 1953/12/11: 7. saioa. "Miracolo a Milano" (Vittorio De Sica, 1951). Solasaldia: Luis Ramirez (Deustuko Unibertsitatea).

- 1954/02/26: (9. saioa). "Henry V" (Laurence Olivier, 1944). Solasaldia: Antonio Bilbao Aristegui (Bizkaiko Kultura Batzordea).


Antonio Bilbao Aristegui (Bilbo, --) San Fernando Errege Akademiako kidea. Arte kritikaria eta Arte Ederretako Museoaren Lagunen bazkidea. Pabloren anaia ere (Bilbo, 1915 – Bilbo, 2002), kultura eta artearen inguruan murgildu zen (musika, antzerkia, pintura, literatura...). Blas de Otero eta Jaime Delclauxen (ALEA taldeko kideak) lankideak eta lagunak. Revista Bilbao-n idatzi zuen (1991).


- 1954/03/17: (10. saioa). "An Ideal Husband/Un marido ideal" (Alexander Korda, 1947). Solasaldia: Jose Arbeo Olejua apaiza (Bizkaia. --) Lehen meza 1931ean eman zuen, San Bizente elizan. Zuzenbide Kanonikoan lizentziatua Salamancako Pontifize Unibertsitatean (1943). ‘Te vas haciendo hombre...’ (1953) liburua egokitu zuen.

- 1954/10/19: (15. saioa). "Trois telegrammes" (Henri Decoin, 1950). Solasaldia: Ramón Gaviña apaiza (Bilbo, 1904 – Bilbo, 1988), jesuita, zineklubaren sortzaileetako bat, El siglo de las misiones aldizkariko zuzendaria.

- 1954ko urrian hasitako 3. ikasturteari jarraipena ematen zaio. "FASzineklub elkartea" sortzeko lanak.

- 1955/01/25: (18. saioa). "Pueblerina" (Emilio Fernandez, 1949). Solasaldia: Edmundo Meuochi (kazetari eta idazle mexikarra).


Edmundo Meuochi Meuochi (Chihuahua, Mexiko, 1920 - Mexiko DF, 1980) Libanoko familiaren ondorengoa, gaztetan Mexiko Hirira joan zen bigarren hezkuntza ikastera. Zuzenbidea ikasi zuen, eta beka bati esker doktoregoa egin zuen Madrilgo Complutense Unibertsitatean. Santanderreko Menéndez Pelayo unibertsitatetik ere diplomatzen da. 22 urte zituela, Mexikoko hainbat hedabidetan artikuluak idazten hasi zen. 1950ean "México y el Indio Fernández" idatzi zuen. 1954-1955 ikasturtean, Espainian bekadun zegoela, Mundo Hispánicoaldizkarian kolaboratu zuen. 1957an Mexikora itzuli zen, La Revista de America aldizkarian sartu zen eta, ondoren, hainbat hedabidetan kolaboratu zuen. Antzerkizale amorratua, antzerki kritika ere jorratu zuen.


- 1955/02/01: (19. saioa). "Cinderella/La Cenicienta" (Clyde Geronimi-Hamilton Luske -Wilfred Jackson; animazioa, 1950). Solasaldia: Manuela González-Haba (zinegilea eta idazlea).


Manuela González-Haba (Madrigalejo?, Caceres. 193x? - ...?) Filosofia eta Letrak ikasi zituen (Historia adarra), Filosofian doktoratua. Zinematografiako Ikerketa eta Esperientzien Institutuanzuzendaritza egin zuen lehen emakumea izan zen (1950-1954) (1947an sortua, Zinematografiako Ikerketa eta Esperientzien Institutua (Zinematografia Eskola Ofiziala ere deitua 1962tik 1975era arte) Informazio Zientzien Fakultatean integratu zen 1975ean, “Bosque" (1952) zuzendu zuen. Idatzitako lanen artean: "Justificacion del poeta a través de la historia" (1952): "Sobre una poética del cine" (1954); "Teatro musical" (1954); "Parábolas del amor o de la muerte" (1955); "Poemas y canciones" (1968). Telebistarako gidoiak edo telesailak: "El condenado a muerte por su trabajo" (1975); Manuel Ripoll (“Palabras cruzadas” telesaila); "Los Dombey" (1976);  Manuel Ripoll (“Nobela” saila, egokitzapenak).

"Bosque" (Manuela Gonzalez-Haba, 1952). Akt: Jose Maria Gonzalez, Emilio Nuñez, Maria del Carmen Lopez, Espainia. BDG. 14’. Ikerketa eta Esperientzia Zinematografikoen Institutuaren bigarren kurtsoko praktika, basozain baten istorioa kontatzen duena, basoan barrena ezkutuko egurgile bati jarraitzen diona.

(La desconocida. Madrigalejo-ko Udala, Filmoteka Nazionala, CIMA, ICAA eta pare bat argitaletxerekin kontsultatu ondoren, ez dugu datu zehatzagorik aurkitu. Pena bat!)


- 1955/02/15: (21. saioa). "The Great Sinner/El gran pecador" (Robert Siodmak, 1949). Zineklubaren lehen etaparen amaiera suposatzen du, esperimentala eta antolaketa-kudeaketakoa, FAS elkarte gisa eratu arte.


Data horretatik aurrera saioak banatu egingo dira: zineforuma (jendearentzat zabalik) eta zinekluba (bazkideei zuzenduta bakarrik). Ondoren, bateratu egingo dira.


- 1955/02/22: (22. saioa). FAS Zinekluba elkarteaerregistratu ondorengo lehen saioa.

1955/03/08 -1956/12 (1.8)


Enrique Usobiaga Marchal, Ramon Gaviña jesuita (presidente ordea, po), Luis Tena Ybarra (idazkaria, id), Julián Moreno (diruzaina, dz), Vicenta Basterrechea, Juan Manuel Ordeñana, Ines Ordeñana, Mariano Goicoechea...


Desfaseak gerta daitezke: ikastaroak (udazken-uda) eta batzarren artean (abendura arte)

- Ikastaroen maiztasuna ezartzen da, ikasturteak edota futbol-denboraldien estilota (1954/1955). Handik urtetara, 2008an, urte naturala kurtso bihurtuko da. Batzarrek ez dute zertan ikastaroekin bat etorri behar FASeko historian zehar.

- Proiekzioen balantzea 1955ean: 42 saio (ekainetik irailera, lau 4 hilean). 16 zineforum, 26 zineklub.

- Bilboko Cine Club FAS izena ofizialdu egiten da (ondoren, RAEk “Cine Club”hitza baztertu eta “zineklub” ontzat emango zuen)

- Bazkideen lehenbiziko liburua, 152 bazkide. (Polizia Buruzagitzaren erregistroa: 1955/02/25).

- 1955/03/08: (23. Saioa = 2. saioa*). FAS zineklubaren inaugurazio saioa (bazkideentzat zuzenduta bakarrik) Enrique Usobiaga presidentearen irekiera ekitaldia eta jarraian ‘Técnica Cinematográfica’ hitzaldia Jose Luis Albenizen eskutik. "Vogliamoci bene!/¡Queramos bien!" (1949) filmaren proiekzioarekin. Jesús Bilbao Garbizuk komentatua.


Enrique Usobiaga Marchal (Bilbo, 1917 – Bilbo, 2006) Medikuntzan doktorea (Gastroenterologia), familiatik datorren lanbidea (bere aita Luis Usobiaga, Bilbon Digestio Aparatuko lehen especialista izan baitzen). Kultur ikuspegia, aldiz, bere ama frantsesarengandik (Isabel Marchal) datorkio; horrek bi kulturak lantzera bultzatu zioten Usobiagari. Medikuntza ikasketak ibilbide laburreko Bilboko Fakultatean hasi zituen (1936, II. Errepublikaren baitan eta Euskal Autonomia Estatutuarekin), eta gerra ostean Salamancako Unibertsitatera joan behar izan zuen. Medikuntza eta Kimika bateragarri egin zituen, eta 1942an lizentziatu zen. Valdecilla (Santander), Santa Creu i San Pau (Bartzelona) eta Basurtuko (Bilbo) ospitaleetan lan egin ondoren, 1948an doktoratu zen (Madrilgo Unibertsitate Zentrala). Ondoren, Bilbon egin zuen ibilbide profesionala. Bilboko Zientzia Medikoen Akademiako idazkaria izan zen, eta Patologia Digestiboko Eusko- Nafar Elkarteko sortzaileetako bat ere izan zen. Frantziak Ohorezko Legioa eman zion eta Espainiako Gastroenterologia Elkarteak Urrezko Domina eman zion. Lehenago, 1955ean, FAS zineklubeko (elkarte gisa erregistratua ordurako) lehendakaritza hartu zuen bere gain. Bost seme-alabetatik hiruk medikuntzari eusten diote.


José Luis Albeniz Campino (Bilbo, 1916 – Benidorm, 2007) Gidoilaria, kazetaria eta idazlea. Trueba espectáculos-en lan egin zuen, gero El Correo-n (1954, publizitatea), Espainiako Itzulia (1954-1978) kudeatu zuen eta ABAOren bultzatzaileetako bat ere izan zen (1953-…). FASeko presidentea 1957tik 1959ra (ia 3 urtez).

- 1955/03/10: (24. saioa). "Spellbound/Recuerda" (Alfred Hitchcock, 1945). Solasaldia: Alfonso Vallejo (kazetaria, Hierro egunkariko kritikaria).


Alfonso Vallejo Giménez-Bretón (Bilbo, 1923 – Bilbo, 2008) Kazetaria eta zinema kritikaria. 1941az geroztik arratsaldeko Hierro egunkarian eta Radio Bilbaon kolaboratzen du. Futbolaz idazteko, "Cantaclaro" ezizena erabiltzen du. 1955ean Hierroutzi eta Radio Juventud irratiari ekin zion, eta 1970ean Radio Nacional (Bilbo) irratian estreinatu zen, zineman, antzerkian, telebistan edo kiroletan jardun zuela.


- 1955/03/17: (26. saioa). Zineforuma (jendearentzat irekia) "Cristo" (Margarita Alexandre eta Rafael Mª Torrecilla, 1954) dokumentalaren proiekzioa.


Margarita Alexandre Labarga (Leon., 1923 – Madril, 2015) aktorea, zuzendaria eta zinema eta antzerkiko ekoizlea, espainiar zinemaren aitzindarietako bat izan zen (IIEC/ZIEIen ikasi zuen, Zinema Eskola Ofizialan).

- 1955/04/26: (29. saioa) “Pelirrojo” (Julien Duvivier, 1932). Solasaldia: Feliz Landaburu apaiza jesuita.


Felix de Landaburu [Felix Landaburu] apaiz jesuita. Elizaren Ordezkari Nazionala izan zen Valladolideko SEMINCIn. Robert Bressonekin (Loiolako Ignaciori buruzko film bat egiten saiatzen zena eta inoiz egin ez zeuena) idazten zen, Victor Ericek gogoratzen duenez (El Cultural, 16 zk. 2000-01-22). ‘Deontologia cinematográfica’ idatzi zuen eta Film Ideal aldizkariko sortzaileetako bat ere ere izan zen 1956an. José Maria Perez Lozanok zuzendu zuen, kontseilu editorialean bi jesuita — Landaburu eta Sobrino —, Juan Cobos, Felix Martialay eta Francisco Izquierdo zirelarik. Zinekluben loraldi nabarmena eragin zuen, Espainiako zineklub guztiei arreta handia eskaini zien, bere osasunaren kaltetan.


- 1955/07/18: (38. saioa). Frantses dokumentalak: "En bateau"; "Reverie du Debussy" eta "Zansabelle à Paris". Solasaldia: Sabino Ruiz Jalón (konpositorea eta musika kritikaria).


Sabino Ruiz Jalón (Logroño, 1902 – Bilbo, 1985) Haurra zela, familia Bilbora joan zen bizitzera. 6 urterekin musikan hasi zen, lehenik Bizkaiko Akademian eta ondoren Kontserbatorioan. 18 urterekin musika kritika egiten zuen Bilboko La Noche arratsaldeko argitalpenean. 21 urterekin Frantziara joan zen musika ikasketak osatzera. 1925ean "Cuatro preludios vascos" pianorako konposaketagatik saritu zuten. Hedabideekin kolaboratu zuen (musika kritikari gisa): Radio Bilbao, Radio Popular Bilbao, La Gaceta del Norte. Gainera, konposaketarekin jarraitu zuen.


- 1955/10/31: (45. saioa). "Gora Zapata!" (Elia Kazan, 1952). Solasaldia: Julian Lazaro Romeo (Batzordean 1957an sartu zen, eta, ondoren, FAS zineklubeko presidentea izan zen hiru urtez, 1969tik 1971era hain zuzen).

- 1955/11/28 (49. saioa). “Inmersiones en el batiscafo” dokumental frantsesa. Solasaldia: Monsieur Houet (Korbetako itsas komandantea). Frantziako kontsulatuak babestua.

- 1955/12/12: (50. saioa). "Hamlet" (Lawrence Olivier, 1948). Solasaldia: Esteban Calle Iturrino (kazetaria eta idazlea).


Esteban Calle Iturrino (Bilbo, 1892 - Bilbo, 1977) Zuzenbide ikasketak egin zituen, baina 18 urte zituenetik kazetari gisa aritu zen El Nervionen. 1934an Bilboko alkateordea izan zen, El Correo Español-El Pueblo Vasco-ren sortzailea ere bai. 1947an Bizkaiko Kultur Batzordeko idazkaria. Idazle nekaezina, Real Academia Española de la Historiako kide izan zen (Provincias Vascongadas, 1967). Zineman lehen urratsak “El hierro en Vizcaya" (1940) filmaren gidoiarekin eman zituen. Elias Amezaga idazleak bere biografia idatzi zuen 1993an.

- 1955/12/19: (52. saioa). Gabonetako dokumentalak, aldez aurretik Parrokiako haur kantarien musika emanaldiarekin.

- 1955/12/28: (54. saioa). "Los ángeles perdidos" (Fred Zinnemann, 1948). Haurren lehenbiziko solasaldia-zineforuma. 1955. urtearen itxiera.

- 1956/01/09: S-55. "Domani é troppo tardi" (Leonide Moguy, 1949). Solasaldia: Alfonso Mª Moreno jesuita eta kultur aholkularia.


Alfonso Mª Moreno Bilbaoapaiza (Bilbo [Atxuri], 1901 - Azpeitia [Loiola], 1992) "Lauaxeta" (Esteban Urkiaga Basaraz) poetaren konfesorea izan zen 1937an fusilatu aurretik, Burgosko Oñako seminarioan elkarrekin egondakoak ziren-eta. 1919an Jesusen Lagundian sartu zen, Filosofia ikasi zuen Oñan, Teologia Belgikan, Kimika Zaragozan edota Biologia Bartzelonan. Bilboko Jesuitetan "Kimika eta Biologia" sortu zuen, eta Deustuko Unibertsitatean ere irakasle izan zen. Idatzi ugari ditu, "Adolescencia" (1935) eta "Martín Lutero. Historia de una rebeldia "(1985) tartean. Rafael Moreno "Pichichi" -ren lehengusua.


- 1956/02/13: (61. saioa)."Nous sommes tous des assessins/No matarás" (André Cayatte, 1952). Solasaldia: Dani Soloaga (Ingeniaria eta kultur aholkularia).


Daniel Soloaga Buerba (Vitoria-Gasteiz, 1933 – Bilbo, 2016) Industria-ingeniaria. Kultur aholkularia izan zen, Bizkaiko Aurrezki Kutxan (gaurko BBK) Leopoldo Zugazarekin batera. Madrilgo Zinema Eskolan (EOC) ikasi zuen bi urtez. Anekdota gisa, aipatu behar da bazkide egiteko, eskatutako adina (21 urte) ez izatean, baimen berezia izan zuela zinemarako zuen pasio eta zaletasunagatik. FASeko presidentea izan zen 1976tik 1978ra.


- 1956/02/29: Alemaniako Kultura Institutuaren bidez eta SEUrekin (Espainiako Unibertsitate Sindikatuarekin) lankidetzan, Manuel Rabanal Taylor presidentearen aurkezpenarekin, Leni Riefenstahl zuzendariaren "Olimpiada (Berlin 1936)" dokumentala programatu zen hiru saiotan, baina azkenean Ministerioak ez zuen baimena eman eta bertan behera geratu zen. Azkenik, 1961ean proiektatuko zen.

- 1956/03/21: Zineklubaren lokal propioa inauguratuko dela iragarri da (teknika zinematografikoei buruzko ikastaroak egiteko, liburutegia erabiltzeko edo zinema amateurra proiektatzeko). Metropolitanoen Batzarrarekin (Ekintza Katolikoa) lehenbiziko hartu-emanak, beste zineklub batzuekin batera, zentsuraren inguruko aldaketak ezagutzeko.

- 1956/04/06: FAS-eko jarduerak (inprenta) zineklub-foiletoa egitea adostenda, bazkideentzat zein iritzi publikoarentzat.

- 1956/04/23 (70. saioa). "La aldea maldita"-ren (Florian Rey, 1929) eta "El bailarín y el trabajador"-ren (Luis Marquina, 1936) sekuentziak emanaldia. Solasaldia: Luis Gomez Mesa (kazetaria, idazlea eta zinema kritikaria).


Luis Gomez Mesa (Madril, 1902 – Madril, 1986) Zuzenbidean lizentziatua Madrilgo Central Unibertsitatean. Bere anaia zaharrenengandik zinemarako zaletasuna jaso zuen, bere etorkizuna aldatu zuena. Popular Film astekaria zuzendu zuen (1928-1931), La Gaceta Literaria-n ere parte hartu zuen eta 1930ean "Marrazki bizidunen filmak" idatzi zuen. Unibertsitatean ikasketa zinematografikoak bultzatu zituen. 1945ean, Zinematografiako Idazleen Zirkuluaren sortzaileetako bat izan zen, eta Zinemaren Historiako irakaslea IIECen. Cannesen eta Venezian ere epaimahaikide izan zen.

- 1956/04/30: (71. saioa). "Se escapó la suerte" (Jacques Becker, 1947). Solasaldia: Jose Maria Sotomayor, Bilboko Ateneoko idazkaria.

- 1956/10/03-07: Zinekluben I. Bilera Nazionala Bilbon (FAS), Zinekluben Federazio Nazionalaren sorrera bultzatzeko. Besteak beste, Pascual Cebolladak (Cine Club Revista Internacional de Cine), Jose María Aycartek (Cine Club San Sebastián) eta Luis Tena Ybarrak (Cine Club FAS) parte hartzen dute. Ekitaldiaren memoria bat editatzen da. Egun bakoitzean film bat proiektatuko da.

- 1956/11/09: Mahai-saioen funtzionamendurako gida-liburuxka argitaratu zen.

- 1956/12/17: (100. saioa). "The Quiet Man" (John Ford, 1952)


1957/01 -1959/10 (2.8)


José Luis Albeniz Campino, Julián Moreno (presidenteordea), Luis Tena Ybarra (idazkaria)/Evaristo Picazo (idazkkaria), Santiago Laespada (diruzaina), Vicenta Basterrechea, Ramon Gaviña apaiza, Daniel Soloaga, Mercedes Aranburu, Javier Mª Movilla, Roman Zubia,... Julián Icaza (kontsiliarioa-apaiza),...


Manuel Malo (presidenteordea), Teodoro Jimenez apaiza, Pilar Acha, Julian Lazaro, Jesus Idoeta, Mariano Presencio,...


- 1957: Bulego-liburutegiaren eta FAS areto berrien inaugurazioa (San Bizente kalea 2, 4. solairua). ‘Areto txiki’-n proiektazeko pantaila bat erosten da.

- 1957/01/04: Solasaldietarako mikroak erosten dira, baita "mikro-mugikorra" bat ere. Luis García Berlangari gonbidapen gutuna bidaltzen zaio.

- 1957/01/07: (102. saioa) "Eva al desnudo" (Joseph L. Mankiewicz, 1950). Solasaldia José Ignacio Careaga, Aldecoa, Arana eta Solinis-en eskutik.

- 1957/01/14: (103. saioa = 100. saioa*). *Lau urteko ibilbidearen ondoren eta ehungarren saiora iritsi ondoren, urte borobila izango du FASek, nahiz eta errealitateak 103. saioa dela gogoratu. Jose Cerdák aurkeztutako "Cómicos" (Juan Antonio Bardem, 1954) lanarekin ospatzen da zifra borobil horretara heltzea.


José Cerdá Gimeno. Zuzenbidean lizentziatua, eta notarioa lanbidez. Bilbon izan zuen lehenbiziko lana: "Valentzian jaio nintzen 1931n, eta Bilbon emandako urteetan"Jesusen Bihotzaren Mezularia "aldizkari jesuita ospetsuak ahalbideratzen zuen zentsuraren gogortasuna egiaztatu ahal izan nuen. Zorionez, nire eginkizuna turismoan eta administrazio-prozeduran zentratuta zegoen. Garai hartan ABAOren opera ikuskizun ugaritara joateko aukera izan nuen, San Mames zelaia maiz bisitatzen nuen nire futbol taldea miresteko, Athletica, Europako Kopako lehen edizioetan lehiatu zena.Radio Bilbao-Ser irratiko zuzendariEduardo Ruiz de Velascorekin adiskidetasun handia nuen, eta haren programa batzuetan kolaboratzera ere iritsi nintzen. Zeharka bada ere, Espainiako lehenengo Zinekluben Federazioaren sorreran eta eraketan parte hartu nuen, eta harriduraz egiaztatu ahal izan nuen SEUko (Unibertsitateko Ikasleen Sindikatua) zinekluben eta Elizako zineforumen arteko liskarra".


- 1957/02/17: (108. saioa). "Tres amores" (Vincente Minnelli / Gottfried Reinhardt, 1953). Solasaldia: Jose Mª Aycart (Donostiako Zineklubaren kultur arduraduna, sortzailea eta lehendakariordea).


Jose Maria Aycart Orbegozo (Donostia, 1928 – Donostia,2010) Zuzenbidean lizentziatua Salamancako Unibertsitatean (1953), betiere kulturar arloari lotua. Aktore eta antzerki-zuzendari afizionatua, Circulo Cultural y Ateneo Guipuzcoano-ko zuzendaria (1950-...); 1950ean Cine Club San Sebastianen sortzailea eta lehendakariordea (1950-1961); Federación Nacional de Cine Club-eko presidenteordea (1956); Donostiako Zinemaldiko Batzorde Exekutiboko kidea (1958-1964) eta 1963an Zinemaldiko zuzendarikidea. Euskalerriaren Adiskideen Elkarteko zuzendaria (1989-1991 eta1995-1997).


- 1957/04/03 eta 09: Hitzaldiak César Fernández Ardavín-ekin "La puerta abierta" (1957) aurkezten (aurreestrenaldia, Lekeition “…y eligió el infierno” filmaren aktoreekin aretoan: Gerard Tichy, Conrado San Martin eta beste figura batzuk, filmatzen ari zirela aprobetzatuz). Eta egun batzuk geroago "¿Crimen imposible?" aurkeztu zen, Vicenta Basterrechea bazkidearen eskutik (FAS zineklubaren sortzaileetako bat eta San Bicente aretoaren kudeatzailea).


César Fernández Ardavín (Madril, 1923 – Boadilla del Monte, 2012) gidoilaria eta zinema zuzendaria.

- 1957/04/29: (119. saioa). "Cuando nace la vida" (Karl Hartl, 1952). Solasaldia: Mariano Álvarez-Coca (medikua, endokrinologoa eta nutrizionista).


Mariano Álvarez-Coca (Trigueros del Valle, Valladolid. 1918 - x. --) Mediku endokrinologoa eta nutrizionista. Madrilgo Ospitale Orokorrean hasi zen lanean eta, ondoren, Bizkaira etorri zen. Medikuntzako hainbat liburu idatzi ditu: "Doce lecciones sobre patología del tiroides" (1953), "Las insuficiencias gonadales en el hombre" (1957), besteak beste.

- 1957/06: Zine Kluben Federazio Nazionala edo Espainiako Zinekluben Federazioa sortu zen, eztabaida dezente tarteko. Istorio labur bat egitearren… 1953an, Donostiako I. Nazioarteko Zine Jaialdiaren (Zinemaldia) inguruan hainbat zineklub bildu ziren eta irauteko prekarietateaz eztabaidatu zuten. 1956an, Anoetan, Jose Grañenak (SEU, Sindicato Español Universitario) deituta, "zineklubei buruzko solasaldiak" izan ziren, eta Bilbon lehen bilera nazionala egin zen 1956ko urriaren 3tik 7ra FAS zineklubaren eskutik. Topaketa hauetan bi joera argi geratzen dira: konfesionalak-eliza batetik eta unibertsitateak-politikoak bestetik.Kultur heziketa eta nolabaiteko askatasun-babeslekua gailentzen dira (zineforum: artea, kultura eta komunikazioa). Frankismoak dena kontrolpean izan nahi du eta Informazio eta Turismo Ministerioak "Normativa y Registro Oficial de Cine Clubs" delakoa sortu zuen 1957ko martxoan, Zinematografia eta Antzerkiko Zuzendaritza Nagusiaren menpe zegoena. Geroago, Madrilen egindako Zinekluben Batzar Nagusian (1957ko apirilean) bi joerak agerian geratu ziren, baina, azkenean, Federazioaren eraketak aurrera egingo du “bide berrian bila, banaketa komertzialarekin eta kopia zahar hondatuekin aspertuta". [Azpimarratu behar da frankismoa gehiago zentratzen zela lana eta langileen aurka, baliabide ekonomikoak erakusten zituen kulturaren kontra baino. Horrek zineklubei bultzada eman zien].

- 1957/06/17: (126. saioa). "La ley del silencio" José María Aycartek (Donostiako Zineklubaren sortzaile eta lehendakariordea (1950-1961) eta Zinekluben Federazio "Nazionalaren" lehendakariordea (1956]) aurkeztu zuen.

- 1957/10/07: (134. saioa). 57/58 ikasturtearen inaugurazioa Pascual Cebolladarekin, Europako zinemaldiei buruzkoa (Cannes, Berlin, Donostia eta Venezia).


Pascual Cebollada García (Ferreruela de Huerva, Teruel, 1916 – Madril, 2003) historialaria, zinema kritikaria eta kazetaria. TVEko aholkulari eta aurkezlea (1964), Espainiako Zinekluben Federazioko presidentea izan zen (1957), urtebete lehenago Bilbon sortua (FAS zinekluba; zinekluben lehen bilera nazionala, 1956).

- 1957/11/01: Santu guztien egunean, lokal berrien inaugurazioa (Gurpide monsinore gotzaina), FAS zineklubaren prestakuntza-lana (zinematografikoa) aipatuz. "Don Calogero" (1952) proiektatu zen.

- 1957/11/25: (142. saioa). Jorge (Jordi) Feliuren "El cine Goliat y el cine David" hitzaldia eta Zinema Amateurraren Jaialdiaren proiekzioa.


Jordi Feliu i Nicolau (Bartzelona, 1926 – Bartzelona, 2012). Zinemako gidoilari, zuzendari eta kritikaria. "La gente joven del cine amateur" taldearen sortzaileetako bat. 1957an zuzendaritza ikasi zuen Ikerketa eta Esperientzia Zinematografikoen Institutuan (EOC, Madril). Acadèmia del Cinema Català delakoaren ohorezko kidea izan zen (2012). "Jordi Feliu 1950eko hamarkadako zinema amateurraren esparruan hezitako diziplina anitzeko errealizadorea da; disidentzia ideologikoari berrikuntza estilistikoa gehitzen zion zinema hark" (Lluis Bonet Mojica).

- 1957/12/02: (143. saioa) "La calle desnuda" (Maxwell Shane, 1955) filmaren proiekzioa. Solasaldia Santi Laespadaren eskutik.


Santiago Laespada Diez, diruzainordea FAS elkarte bezala erregistratu ondoren (1955); diruzaina (1956-1962); presidentea (1962-1964) eta batzordekidea (1972-1975/1980-1982).

- 1957/12/11: (144. saioa). "The Man in the White Suit" (Alexander MacKendrick, 1951). Solasaldia: Gortazar y Landecho jauna (arkitektoa, Getxoko zineklubeko kidea).

- 1958/02/03: (152. saioa). "Mañana será otro día" (Lèonide Moguy, 1951) filmaren proiekzioa. Solasaldia, Jose Maria Garcia Frontauraren eskutik.

- 1958/02/10: (154. saioa) "Esa pareja feliz" (Luis García Berlanga – Juan Antonio Bardem, 1951) filmaren proiekzioa. Solasaldia: Antxon Ezeiza.


Antxon Ezeiza Sansinenea (Antonio Eceiza) [ikus 80ko hamarkadako 4. bolumena]

- 1958/02/27: (157. saioa). Bartzelonako Monterols zineklubak egindako "Lecciones de cinematografía" lehen film didaktikoaren proiekzioa, Jose Luis Albenizek FASeko kideak aurkeztuta.

- 1958/04/28: (166. saioa). Luciano Rinconen bisita jaso dugu, "Crimen perfecto" (Alfred Hitchcock, 1954) filmaren aurkezpena egiteko.


Luciano Rincon Vega (Santoña, 1931 – Bilbo. 1993) Kazetaria eta idazlea (hainbat izengoitirekin sinatu zuen), 1956an Bilbon sortutako "Gran Vía" astekariaren arduraduna). 1958an Herri Askapenerako Frontea sortu zuen (FLP, "felipe" gazteleraz: Frente Liberal Popular) sortu zuen, eta 1959an "legez kanpoko propagandaga egiteagatik auzipetu zuten.

- 1958/10/27-28-29: "Teknika Zinematografikoa" ikastaroa, Carlos Serrano de Osmaren eskutik, eta "La puerta de las lilas" (1957) filmaren proiekzioa.


Carlos Serrano de Osma (Madril, 1916 – Alacant, 1984) Kritikaria, gidoilaria, zinema eta telebistako zuzendaria.

- 1958: Ikasturtean zehar Bizkaiko beste zineklub batzurekin hartu-emanak izan ziren. Uztailean, "Zineklub gaztea" jarri zen martxan, araudi asoziazionistak ez zuelako uzten 21 urtetik beherakoei bazkide izaten. Azaroan "Apaizentzako zinekluba" jarriko da abian.

- 1959/01/26: (190. saioa). "Cerco de odio" (Rudolph Maté, 1948) filmaren proiekzioa-Solasaldia Agustin Tarabiniren eskutik.


Agustín Tarabini-Castellani, FAS zineklubeko idazkaria (1962-1966).

- 1959/02/03: Zinema sailen arduraduna:

* Amateur Zinema: R. Gaviña apaiza.

* Zine gazteak: M. Presencio.

* Apaizen zinema: T. Jimenez apaiza.

- 1959/04/13: (200. saioa). (Fellinik 1983an "E la nave va" filmatu zuen, FAS zineklubaren ibilbideari primeran datorkion izenburua, 1953an zinemako itsasoak zeharkatzeari ekin baitzion eta oraindik ur gainean mantentzen delako zinekluba). 200. saioa ospatzeko, japoniar zinemara joko du FASek: "La puerta del infierno" (Teinosuke Kinugasara, 1953). Aurkezpena FASeko sortzaile izandako Jesus Bilbao Garbizuren esku egon zen.

- 1959/04/17: Udal Liburutegia. Informazioaren Zuzendaritza Orokorrak (geroko Informazio eta Turismoa) babestutako hitzaldia, 200.emanaldia antolatutako ekitaldien barruan. "Cómo se produce un film", Jose Antonio de la Lomaren eskutik eta jarraian  "Un mundo para mi" (1959) filmaren estreinaldia, Valladolideko Zinema Erlijiosoaren IV. Astetik (gaurko Seminci) igaro ondoren, Jose Antonio de la Lomak berak komentatu zuena.


José Antonio de la Loma Hernández (Bartzelona, 1924 – Bartzelona, 2004) gidoilaria eta zuzendaria.

- 1959/05/01: Roman Zubia Zinekluben Federazio NazionalekoIparreko batzarrean hartu zuen parte Vitoria-Gasteizen (Donostia, Vinces-Tolosa, Gaztelueta, Unibertsitatea-Bilbo, Getxo, Santander, Vitoria-Gasteiz eta FAS zineklunak egon ziren ordezkatuta). Batasun eta lankidetza gehiago eskatzen da.

- 1959/05/09-08-06: Los Luises aretoa. Informazioaren Zuzendaritza Orokorrak babestutako hitzaldien zikloa:

1.- "Las nuevas técnicas", Pascual Cebollada (FASeko Emilio Picazorekin batera).

2.-"Principios fundamentales del lenguaje cinematográfico", Mauricio de Begoña fraidearen eskutik. (FASeko Julian Icazarekinbatera).

3.- "Evolución del lenguaje cinematográfico", Jose Luis Guarner (FASeko Julián Lazarorekin emandako hitzaldia).


Mauricio de Begoña (Bilbo, 1907 - xx. 1987), fraide kaputxinoa, Kazetaritza Eskolako irakaslea eta "Elementos de Filmología. Teoría del cine” (1953) lanaren egilea. Poeta eta, aldi berean, antzerki eta zinemazentsorea.


Jose Luis Guarner Alonso (Bartzelona. 1937 – Bartzelona, 1993) zinema kritikaria eta idazlea. Monterols Zineklubeko kidea, "Documentos Cinematográficos" -eko erredaktoreburua eta "Film Ideal"-eko kolaboratzailea.


- 1959/06: "Revista Internacional de Cine" aldizkariak (34. zenbakia) hileko saria eman zion FAS zineklubari, "zinemaren alorrean egindako dibulgazio eta prestakuntza-lanagatik".

- 1959/06/09: Bi beka eman dira Donostian izango den Film-Ikasketen III. Ikastarora joateko.

- 1959/06/28: (215. saioa). “Fantasía” (Disney, 1940). Proiekzioaren ondorenManuel Garcia-Viño "Cine artística y cine funcional" izenburuko hitzaldia egin zuen.


Manuel Garcia-Viño (Sevilla, 1928 – Madril, 2013). Poeta, saiakeragile, idazle eta zinema kritikaria. Sevillako Unibertsitatean Zuzenbidean lizentziaduna izan arren, "Guadalquivir" (1951) poesia aldizkaria sortu zuen eta "La Estafeta Literaria" (1960-1963) aldizkariko erredaktoreburua izan zen.

- 1959/09/13: Kultura Hispanikoaren Euskal Institutuak Bizkaiko zinekluben bilera deitu du Getxon, nazioarteko lehiaketaren lehen ekitaldiaren berri ematekoeta, aldi berean, lankidetza eskatzeko.

- 1959/10/03-09: Bilboko Iberoamerikako eta Filipinetako Zinema Dokumentalaren Nazioarteko I. Lehiaketaren sorrera. Batzorde Exekutiboko kideak: Pedro Ybarra y Mac-Mahon (presidentea), Jose Belmonte Díaz (presidenteordea), Jesus Ugalde Fernandez (idazkaria), Antonio Martinez Diaz, Jose Maria Borda Amann, Antonio Barrena eta Agustin Zufia.

- 1959/10/04: (217. saioa). Bilbon ospatutako Iberoamerikako eta Filipinetako Zinema Dokumentalaren I. Lehiaketa dela eta (1959ko urriko 3tik 9ra), "goizeko" saioa egitea eta Ana Mariscal gonbidatzea erabaki zen. "Carlota" (1958) filmarekin etortzekoa zen baina azkenean ez zuen etortzerik izan.

- 1959/10/09: Bilbon ospatutako Iberoamerikako eta Filipinetako Zinema Dokumentalaren Nazioarteko I. Lehiaketaren amaiera. FAS zineklubak lehiaketako epaimahaikideen arteko solasaldiarekin hartuko du parte: Luis Garcia Berlanga, Carlos Fernandez Cuenca, Pascual Cebollada eta Vicente Antonio Pineda.

- 1959/10/19: "Hezkuntza eta Kultura Zinemaren Nazioarteko Batzordeak"  eskerrak emango dizkio FAS zineklubari, C.I.D.A.L.C. saria emateko epaimahai gisa parte hartzeagatik Bilboko I. Nazioarteko Zinema Lehiaketaren barruan.


1959/11 -1962/02 (2.2)


Manuel Malo, Santi Laespada, Jesus Idoeta, Ramiro Azcona, Julian Lazaro, Vicenta Basterrechea, Pilar Acha, Julian Icaza apaiza...


- 1959/11/02: Victoriano Lopezen "Industria del cine español" hitzaldia, espainiar dokumentalen proiekzioarekin.


Victoriano Lopez Garcia (Mondoñedo, Lugo, 1910 – Madril, 1995) Ingeniari Industriala (Bilbo), zinemarekin lotura estua izan zuen, besteak beste çIkerketa eta Esperientzia Zinematografikoen Institutuko (IIEC, 1947) lehen zuzendaria izan zenlarik. "Cine Experimental" aldizkariaren sortzailea eta zuzendaria.


- 1959/11/13: Zineforumeko saioek harrera beroa daukate, eta espazio-arazoak sortzen dira (bazkide kopurua 400era iristen da). Carlos Fernandez Cuenca FASera ekartzeko lehen ahaleginak.

- 1959/12/30. (229. saioa). Aretotan "De ellos es la gloria" (Carlos Fernandez Cuenca, 1946) estreinatuko da.FASek gonbidatuta, "Cine testimonio" hitzaldia emango du Carlos Fernandez Cuencak.


Carlos Fernández Cuenca (Madril, 1904 – Madril, 1977) nahiz eta Zuzenbidean lizentziaduna, kazetaria, kritikaria eta zinema historialaria izan. Espainiako Filmategiaren sortzailea eta lehen zuzendaria (1953).

- 1959: 42 saio egin ziren, 22 zineklubekoak (bazkideak bakarrik) eta beste 20 "zineforumekoak" (publikoari irekia)


FAS zinekluba

2022/11/17

Image-empty-state.png
bottom of page